8 listopada

Bł. Jan Duns Szkot, kapłan oraz „doktor subtelny i maryjny”

z I Zakonu (1265-1308)

Urodził się w 1265 r. w Duns w Szkocji, stąd jego przydomek Szkot. W 13 roku życia został przyjęty do szkoły początkowej franciszkanów w Haddington. Po wstąpieniu do Zakonu Braci Mniejszych (przed 1291) uzupełnił swoje wykształcenie studiami w Oksfordzie i w Paryżu. 17 III 1291 r. otrzymał święcenia kapłańskie z rąk biskupa Oliviera Suttona z Lincoln. Do 1300 r. prowadził wykłady z filozofii i teologii w Cambridge i Oksfordzie.

W 1302 r. nauczał w paryskiej Dzielnicy Łacińskiej w studium zakonnym, które było filią uniwersytetu. Tu opracowywał komentarze do sentencji Piotra Lombarda, bronił publicznie prawdy Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i został nazwany „doktorem subtelnym”. W 1303 r. odmówił przyłączenia się do zwołanego przez króla Francji Filipa IV Pięknego schizmatyckiego soboru, wymierzonego przeciwko papieżowi Bonifacemu VIII, i z tego powodu musiał na pewien czas opuścić Paryż.

W 1305 r. wrócił tam jako „mistrz teologii”. W 1307 r. z powodów, które nie są dostatecznie jasne, jeszcze raz opuścił Paryż. Udał się wówczas do Niemiec, gdzie tryumfalnie został przyjęty w Kolonii.

Ojciec Jan Duns Szkot w swoim nauczaniu kładł nacisk na powszechny prymat Chrystusa, na Niepokalane Poczęcie Maryi, pierwszeństwo miłości przed wiedzą, woli przed rozumem oraz na wartość każdej osoby. Słynne jest zdanie Jana Dunsa Szkota: Potuit, decuit, ergo fecit.

Zmarł w Kolonii 8 XI 1308 r. Jego grób znajduje się w kościele Braci Mniejszych Konwentualnych; wpierw umiejscowiony był w kaplicy Trzech Króli, a od 1320 r. przed głównym ołtarzem.

20 III 1993 r. w czasie uroczystych Nieszporów w bazylice św. Piotra w Rzymie papież Jan Paweł II potwierdził jego kult.

Jan Duns Szkot wraz ze św. Tomaszem z Akwinu i św. Bonawenturą uchodzi za wybitnego nauczyciela teologii. Niemiecki filozof Martin Heidegger nazwał go „myślicielem przyszłości”.

Boże, Ty w bł. Janie Dunsie Szkocie dałeś Twojemu Kościołowi wzniosły wzór nauki; udziel nam światła dla zrozumienia jego nauczania i siły do naśladowania jego przykładu. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Źródło: T. Słotwiński OFM, M. Damian OFM, "Święci franciszkańscy na każdy dzień"

Katecheza Benedykta XVI podczas audiencji ogólnej 7 lipca 2010.