Radykalizm życiowy Św. Franciszka

      
Zauroczenie Św. Franciszkiem z Asyżu i wiekowa aktualność jego stylu życia należy chyba do najbardziej zadziwiających zjawisk nie tylko w historii Kościoła katolickiego, ale całego świata chrześcijańskiego. Jest on jednym z niewielu świętych, którzy posiadali prawo obywatelstwa w każdej epoce i w każdym kręgu kulturalnym. Każdy, kto się z nim spotkał i zapozna, pozostaje na zawsze pod jego urokiem.

       Papież Jan XXIII powiedział o Franciszku: „Płomienia jego ducha i czynu nie zniszczy żarłoczny czas”. Nie zniszczy, bo Święty z Asyżu pozostaje nadal żywy, nadal aktualny i dlatego można zadać dziś sobie to pytanie, które kiedyś postawił‚ Franciszkowi brat Maciej z Marignano: „Czemu za tobą, czemu za tobą biega cały świat i każdy pragnie cię widzieć i słyszeć?”.

      
Franciszkowi dane było żyć i działać w niełatwej sytuacji politycznej, społecznej i religijnej. Poszukiwano wówczas szczęśliwych dróg wyjścia. Podejmowano próby reformowania struktur władzy świeckiej i kościelnej. Niektórzy w tym trudnym zadaniu dochodzili do celu, inni schodzili na fałszywe szlaki, a jeszcze inni zwątpili w możliwość powszechnego odrodzenia i przemiany. Franciszek natomiast wskazał takie drogi wyjścia i środki uzdrowienia, że do dziś są one podziwiane i nadal aktualne.

       Sytuacja dzisiejszego człowieka w niektórych aspektach chyba jest bardzo podobna do sytuacji z czasów św. Franciszka – trudna i bardzo zawiła. Wymaga od nas wielu wyrzeczeń i poświęceń w rozwiązaniu codziennych problemów, przemiany otaczającego nas świata i samych siebie.

       Nie ulega wątpliwości, że Franciszek został obdarowany przez Boga szczególnymi łaskami. Niewątpliwie został „wybrańcem Boga”, ale należy podkreślić, że bez współpracy z Bożą łaską i bez poddania się woli Bożej nie byłby tak wielkim świętym. Doszedł do tej najwyższej doskonałości dzięki jednej z charakterystycznych cech jego charakteru – radykalizmowi i bezkompromisowości. Słowa Jezusa Chrystusa: „Jeśli kto chce być doskonałym, niech się zaprze samego siebie, weźmie krzyż swój i Mnie naśladuje” (Mk 8,34), nie pozostały dla niego tylko słowami. Nie był‚ głuchym słuchaczem, ale zaczął nimi żyć na co dzień. Nosił je wyryte w swoim sercu i pielęgnował‚ jak największy skarb. Na tych słowach, jak na mocnym fundamencie, budował codzienne życie.

      
Kiedy w uroczystość św. Macieja Apostoła, czyli 24 lutego 1209 roku, „święty Franciszek usłyszał, że uczniowie Chrystusa nie powinni posiadać ani złota, ani srebra czy pieniędzy, ani trzosu, ani torby, ani chleba, nie nosić laski w drodze, nie mieć obuwia, nie mieć dwu sukien, ale przepowiadać królestwo Boże i pokutę, natychmiast w duchu Bożym rozradowany wykrzyknął: »To jest czego chcę, to jest czego szukam, to całym sercem pragnę czynić« (1 Cel IX, 22).

       Syn bogatego kupca, marzący o wielkiej sławie rycerskiej i podbijający serca młodzieży asyskiej pod wpływem Słowa Bożego zrezygnował z wszystkiego. Zerwał nawet więzy rodzinne, oddając ojcu ostatnie swoje szaty. Porzucił chęci osiągnięcia sławy, zaszczytów i bogactwa. W jednej chwili radykalnie wszystko się w jego życiu zmieniło. Obrał styl życia ludzi ubogich, aby stać się innym człowiekiem. Człowiekiem przebywającym u Boga, w Jego bliskości.

       Z tą bezwzględnością, radykalizmem, piął się przez całe życie na szczyty świętości. Chciał iść do końca. Nie zatrzymywał się, nie poprzestawał na tym, co już osiągnął. Franciszek był człowiekiem, który nie zadowalał się przeciętnością, ale radykalnie podążał do przodu. Zapatrzony w pokorę i uniżenie się Boga w Jego Synu Jezusie Chrystusie, nie tylko wyrzekł się wszystkiego, ale pragnął nade wszystko upodobnić się całkowicie do ukochanego wzoru. „Jego największym zamiarem, głównym pragnieniem i najszczytniejszym postanowieniem było zachowanie we wszystkich i poprzez wszystko świętej Ewangelii oraz doskonałe naśladowanie nauki i postępowania Pana naszego Jezusa Chrystusa, z całą pilnością, całym staraniem, z całym pragnieniem ducha, z całym żarem serca. W pilnej medytacji rozważał Jego słowa i oddawał się mądremu rozpatrywaniu Jego czynów” (1 Cel XXX, 84).

      
To rozmiłowanie się w Jezusie Chrystusie i radykalne naśladowanie Jego życia Franciszek polecił także swoim braciom i naśladowcom. Kiedy po raz pierwszy układał normę życia dla powstającej wokół jego osoby wspólnoty braci, wskazał jako cel życia: „zachowywanie nauki i naśladowanie przykładu Pana naszego Jezusa Chrystusa”. A na łożu śmierci dając ostatnie wskazania „napominał ich i jak mógł najskuteczniejszymi słowami polecał im z troską, aby wstępowali w ślady Jezusa Ukrzyżowanego” (por. 2 Bon VII). Tymi słowami, które wyznaczają początek, centrum i koniec jego życia, Franciszek określa w sposób bardzo zwięzły, lecz skuteczny, fundamenty radykalizmu ewangelicznego w jego codziennym działaniu. Jeden z biografów - Tomasz z Celano - powiedział o nim: „Zaprawdę bardzo dużo miał wspólnego z Jezusem. Jezusa nosił w sercu, Jezusa na ustach, Jezusa w uszach, Jezusa w oczach, Jezusa na rękach, Jezusa w całym ciele”.

       Całkowite oddanie się Jezusowi i upodobnienie się do Niego jest podstawą sukcesu św. Franciszka, jego prawdziwym zwycięstwem w przemianie oblicza ówczesnego społeczeństwa. Radykalny wybór Chrystusa i Jego Ewangelii zwyciężyły w życiu Biedaczyny z Asyżu i pomogły mu przetrwać aż do dzisiaj. Chrześcijanie dzięki niemu przypomnieli sobie znaczenie ewangelicznych ideałów i możliwość ich realizacji w codzienności.

      
Być może również sytuacja dzisiejsza spowodowana jest brakiem radykalizmu w naszym życiu, w naszej wierze, pójściu za Chrystusem. Brakiem radykalnego sprzeciwiania się złu i grzechowi. Franciszek pragnie pomóc także i nam, ludziom pozostającym w ciągłym pośpiechu, zniecierpliwionym i zniechęconym do wszystkiego, wskazując na jedyny wzór do naśladowania – na Jezusa. Na konieczność bezkompromisowego realizowania Jego Ewangelii.

 o. Samuel Cegłowski OFM